در سومین وبینار مدرسه اینفیو، دکتر محمدامین رضوانفر، مدیرعامل شرکت تحقیقاتی مهندسی توفیق‌دارو در وبینار مدرسه داروسازی ضمن نقد "روش‌های قدیمی مدیریت"، از روندها در بازار جهانی و رویکردهای نوین تحقیق و توسعه در صنعت داروسازی گفت:
- باید میان استراتژی‌های فناوری و تحقیق و توسعه و استراتژی‌های تجاری شرکت‌های داروسازی پیوندی معنادار برقرار باشد.
- او با اشاره به برخی از روندهای اثرگذار در انتخاب‌های استراتژیک صنعت داروسازی در بخش تولید مواد مؤثره دارویی، به رابطه ۵ روند اصلی این حوزه پرداخت.
- بررسی بر روی پایپ لاین و فعالیت‌های تحقیق و توسعه در طول یک دهه اخیر نشان‌دهنده تغییر معنادار منشاء نوآوری در شرکت‌های داروسازی از توسعه محصول با منشاء درون بنگاهی (۳۲%) و یا توسعه خطوط جدید (۸%) به سمت نوآوری بیرونی است. به‌طوریکه ۶۰ درصد نوآوری‌های صورت گرفته در شرکت‌های داروسازی با منشاء بیرونی و عمدتاً از طریق سرمایه‌گذاری و توسعه مشترک محصول (۲۶%)، لیسانس (۱۸%) و یا تصاحب و خرید (۱۶%) صورت پذیرفته است.
- این تغییر روند در توسعه محصولات جدید پدیده‌ای است که با توجه به کاهش شاخص بهره‌وری تحقیق و توسعه در دنیا و همچنین بروز اتفاقاتی چون بیماری کرونا که دنیای کسب و کار را به قبل و بعد از خود تقسیم کرده، علامت هشداری است که باید مورد توجه بسیار جدی شرکت‌های داروسازی و به‌طور کلی صنعت داروسازی قرار گیرد.
- روند اثرگذار بعدی، تمرکز عمده فعالیت‌های تحقیق و توسعه در شرکت‌های داروسازی بر روی حوزه‌های درمانی خاص و تغییر نسبی در شاخص سهم از پروژه در فعالیت‌های R&D در طول یک دهه اخیر است؛ به‌طوریکه به‌میزان ۵۰ تا ۷۵ درصد رشد در پروژه‌های توسعه محصولات، مربوط به حوزه‌های انکولوژی و سیستم ایمنی است.
- از طرف دیگر هرچند سرمایه‌گذاری در تحقیق و توسعه به‌‌گونه‌ای چشم‌افسا در حدود ۲۰ برابر در طول ۲۰ سال گذشته رشد کرده است، اما رشد تعداد مولکول‌های جدید در ۲۰ سال گذشته به‌طور ثابت و در حدود ۲۵٪ بوده است، به‌طوریکه به ازای هر یک میلیارد دلار هزینه، با کاهش سالانه ۸.۴ درصدی در معرفی مولکول‌های جدید مواجه بوده‌ایم و این چیزی نیست مگر یک کاهش معنادار در شاخص بهره‌وری تحقیق و توسعه در دو دهه اخیر.
- تحریم‌های اخیر، بعضاً تأمین مواد اولیه را پیچیده کرده و باعث افزایش بهای تمام‌شده این اقلام شده است، این تحریم‌ها روی ساختار هزینه در صنعت دارو به‌شدت اثر گذاشته است.
- از آن طرف هم سهم بالای هزینه تأمین مواد اولیه در صنعت دارو و رشد قابل توجه هزینه‌های مالی طی سال‌های اخیر با توجه به بحران نقدینگی محسوس بوده و دوره بالای وصول مطالبات و همچنین وابستگی نسبتاً بالای هزینه مواد اولیه داخلی به نرخ ارز و سهم بالای مواد بینابینی و اولیه وارداتی در ساختار هزینه شرکت‌های دارویی، نقش داشته و ریسک تغییرات نرخ ارز بر روی این ساختار را بیش از پیش مشهود کرده است.
- در این جغرافیای ترسیمی، نقش شرکت‌های دانش‌بنیان همچون توفیق‌دارو در مدیریت توسعه دانش فنی ساخت و فرمولاسیون مولکول‌های دارویی با ارزبری بالا بسیار حایز اهمیت است.
- اکنون دیگر روش‌های قدیمی مدیریت در حال اضمحلال است، و مدیریت "سرمایه‌های انسانی" در تحقیق و توسعه به‌جای مدیریت "منابع انسانی" نشسته و "مدیریت بر خود و یا خودرهبری" مقدم بر مدیریت بر دیگران است.
- شرح و سیر زندگی دو نمونه از رهبران عالی شرکت‌های داروسازی دنیا، نوارتیس و مرک را بخوانید، خواهید دید که توان تصمیم‌گیری در شرایط عدم قطعیت و پیش‌بینی گریز، از مهم‌ترین ویژگی‌های مدیریت در دنیای کسب و کارهای امروزی است.
بسیاری از پروژه‌های ایجادی و توسعه‌ای را در صنعت داروسازی کشور در صنعت داروسازی می‌توان رصد کرد که در طول سال‌های گذشته از ضعف‌هایی جدی در امر رهبری سازمانی و مدیریت تیمی پروژه رنج برده‌اند.
من به پروش و توانمندسازی رهبری در سطح مدیران ارشد بنگاه‌های کسب و کار تأکید دارم و تعهد و باور رهبری ارشد سازمان را در به‌کارگیری سرمایه‌های انسانی یک شاخص می‌دانم که توان شناسایی، رصد و کنترل تغییر، حل اختلاف، حل مسئله، تصمیم‌گیری منعطف و مدیریت ریسک و تعهد به پاسخگو بودن را یک‌جا در خود داشته و در یک کلام "تعهد به توسعه فردی" را اصلی خدشه‌ناپذیر می‌داند.
